Lễ ăn trâu của người Cadong

Dù có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng lễ ăn trâu vẫn là một nét văn hoá đặc sắc và là sự kiện trọng đại của nhiều cộng đồng ở khu vực Tây Nguyên. Với người Cadong ở vùng miền núi Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi, khi trái Riêng - Klung nở bung trắng núi rừng (thường vào tháng 3-4 DL) thì cũng là lúc người Cadong vào mùa lễ hội ăn trâu (Kă Kapơ). Đây là lễ hội lớn và quan trọng bậc nhất của cộng đồng người Cadong, khởi đầu cho một chu kỳ nông nghiệp mới.

Qua lễ ăn trâu, hay còn gọi là lễ hiến sinh trâu, người Cadong gửi gắm bao ước vọng thiêng liêng về những vụ mùa tươi tốt, về sức khỏe, về sự bình yên cho gia đình, làng xóm. Lễ hội này còn là cơ hội để tăng cường sự cố kết cộng đồng, trao truyền vô vàn những kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm cho những thế hệ trẻ, rất thiết thực để góp phần bảo tồn di sản văn hóa của cộng đồng mình.

Việc chuẩn bị cho lễ này, dù đã giản tiện hơn ngày xưa, cũng chỉ có thể thốt lên là quá kỳ công. Gần như toàn bộ người dân trong thôn xóm tập trung vào giúp chuẩn bị cả chục ngày trước khi diễn ra lễ. Đi tìm những loại nguyên vật liệu tự nhiên như lồ ô, nứa, dây mây, hoa, quả rừng ... để trang trí; công đoạn vót, chuốt, đan, vẽ ... cực kỳ tỉ mẩn và tốn công, nhằm thể hiện những mong muốn, ước vọng và tín ngưỡng của họ đối với thần linh; mà linh hồn của lễ chính là cây nêu. Cây nêu cao vài chục mét, vươn thẳng lên mây trời, không chỉ là để buộc trâu, mà còn thể hiện vũ trụ quan, nhân sinh quan của tộc người Cadong, qua hình ảnh chim hang, qua tầng chu-úc, tầng ra-vai, tầng vung-veng, với nhiều mô-típ, màu sắc đen đỏ. Xung quanh cây nêu là nơi diễn ra những bài chiêng, điệu ra-nghế, ca–lêu, những thủ tục ‘làm phép’ được trao truyền cho lớp trẻ ngay trong những ngày diễn ra lễ hội.

Tuỳ vào điều kiện và khả năng của từng gia đình mà lễ ăn trâu được tổ chức vài năm 1 lần; hoặc cũng có người cả đời không bao giờ tổ chức được. Những hình ảnh dưới đây chỉ là vài nét chấm phá trong suốt lễ hội được tổ chức ở thôn Dak Lang, xã Sơn Dung, huyện Sơn Tây mà DDL may mắn được chứng kiến và tham gia như một thành phần của cộng đồng.

Có thể tham khảo thêm hình ảnh trên fanpage của DDL tại đây: https://www.facebook.com/Dak-Drinh-Lodge-101238461657392
 
178482642 10160925219358009 8438930555792147929 n
Mỗi nhà góp ít công, ít củi cho chủ nhà có lễ ăn trâu 
 
179221943 10160925219208009 3389253323884090094 n
Cận cảnh một motif trang trí của cây nêu 
 
178716620 10160925219143009 8770484239316259685 n
Cận cảnh sợi dây buộc trâu được bện bằng dây mây 
 
178766849 10160925225693009 5225975045700502837 n
Một phần của cây nêu 
 
178735463 10160925225333009 6180020097114121897 n
Cây nêu là trung tâm của nhiều hoạt động trong suốt lễ hội 
 
178484379 10160925229103009 7677261173667150681 n
Uống rượu phép cũng có những nghi thức nhất định 
 
178412145 10160925231533009 8928024825656885698 n
Cho trâu ăn ngọn cỏ cuối cùng 

 

Tác giả bài viết: DDL